Klor ve hidroklorik asitin demir üzerinde oldukça güçlü bir etkisi mevcuttur. 1 kilogramlık saf hidroklorik asit yaklaşık olarak saatte 75 metre demiri eritebilir. Örneğin 75 metre yüksekliğinde bir demir potası düşünelim ve bu demir potasının üzerine 1 kilogramlık saf hidroklorik asit dökelim. 1 saat sonunda demirin içerisinde bir delik oluşacağını ve 75 metrenin birden delinmiş olacağını göreceksiniz. Yani özetle hidroklorik asitin demir elementi üzerindeki ilerleme ve tepkime hızı saatte 75 metredir. Dolayısıyla hidroklorik asitin olduğu bölgelerde içerisinde demir elementi bulunan hiçbir malzemnin kullanılması önerilmez. Paslanmaz çeliğin ise hidroklorik asite karşı direnci, demire oranla oldukça fazladır ancak genede yetersizdir.
Hidroklorik asit %1-2 seviyelerine seyreltilmişse paslanmaz çelik malzemeler kullanılabilir ancak bunlarda zamanla aşınacak ve eriyecektir. Paslanmaz malzemeler arasında 316Ti kalite malzeme, %1-2 oranında hidrklorik asite karşı en iyi direnç gösteren paslanmaz malzemelerden birisidir ancak bu malzemeninde 1-2 sene gibi bir süreç sonucunda oldukça büyük miktarda eriyip yok olduğu gözlenmektedir. 316Ti kalite malzeme bile %1-2 seyreltilmiş hidroklorik asitte 2 seneden fazla tavsiye edilmemektedir.
Hidroklorik asit oranı %2 nin üzerine çıktığı durumlarda ise paslanmaz çelik malzemehiçbir şekilde tavsiye edilmez. Bu tür durumlarda malzeme seçerken 2 önemli konu göz önünde bulundurulmalıdır. Bu konular:
1) Ortam sıcaklığı kaç derece olacak?
2) Ortamdaki basınç kaç bar olacak?
Bu iki soru doğrultusunda aşağıdaki şu malzemeler dünya çapında önerilmektedir.
Basınç ve Sıcaklık Düşükse:
Ortamdaki sıcaklık 30-40 santigrat derecelerin üzerine çıkmayacaksa ve basınç miktarıda 8-10 bar'ın üzerine çıkmayacaksa, hidroklorik asite karşı PVC veya TEFLON önerilebilir. Ancak bu her iki malzemede sıcaklığın artışından ve basıncın artışından oldukça olumsuz etkilenirler. Ortamdaki basınç veya sıcaklık artışı, her iki malzemeninde adeta balon gibi şişmesine ve malzeme özelliğini tamamen yitirmesine yol açan etkenlerdir.
Basınç ve Sıcaklık Yüksekse:
Ortamdaki sıcaklık 40 derecelerin üzerine çıkıldığında PVC ve teflon malzemeler gevşemeye ve özelliklerini yitirmeye başlar. Bunun önüne geçebilmek için alaşım çelikleri veya titanyum kullanılmalıdır. Daha ucuz ve maliyeti titanyuma oranla daha az olduğu için krom - molipten - nikel alaşımından oluşan çelikler hidroklorik asitin olduğu yüksek basıncın ve sıcaklığın olduğu ortamlarda kullanılabilir. Ancak asıl tavsiye edilen ve kullanılması gereken malzeme saf titanyumdur. Saf titanyum hidroklorik asitle tepkimeye girmez. Mekanik özelliklerininde kuvvetli olması dolayısıyla titanyum hidroklorik asitin olduğu ortamlarda en fazla tavsiye edilen malzemedir. Titanyumun ise en buyük dez avantajı hiç yaygın olmaması ve maliyetinin oldukça yüksek olmasıdır.
ÖZET:
Özetle paslanmaz çelik malzemeler %1-2 seyreltide hidroklorik asite karşı dirençlidir. Hidroklorik asitin bu orandan fazla olduğu ortamlarda basınçve sıcaklık düşükse PVC ve TEFLON, basınç ve sıcaklık yüksekse Titanyum kullanılması tavsiye edilir.
NOT: Sayfadaki tüm içerikler sadece bilgi amaçlıdır ve bu bilgilerin doğruluğundan hiçbir şekilde firmamız sorumlu tutulamaz.
