321 kalite paslanmaz çelik, östenitik sınıfa giren ve genelde sıcaklığın yüksek olduğu yerlerde tercih edilen bir paslanmaz kalitesidir. Bu kalite EN normuna göre 1.4541 ya da X6CrNiTi18-10, UNS normuna göre ise S32100 olarak adlandırılmaktadır.
321 paslanmaz çelik kalitesi başta Rusya ve Alman pazarı için geliştirilmiş olup, ülkemizde de kullanımı yaygınlaşmış bir paslanmaz çelik kalitesidir. 321 paslanmaz Birçelik stoklarında mevcut olan otuzdan fazla farklı paslanmaz çelik kalitesinden birisidir ve bu paslanmaz çelik kalitesi iyi bir korozyon direncine sahip olması ve yaklaşık 800 derecelik sıcaklıklara dayanabilmesi sayesinde, fiyat performans açısından oldukça iyi bir paslanmaz çelik kalitesidir. İçerik bakımından 304 kalitenin Ti (titanyum) ilave edilmiş ve 304'ün korozyona ve sıcaklığa daha dayanıklı versiyonu olarakta söyleyebileceğimiz 321 kalite paslanmaz (1.4541) çok aşırı sıcaklıklarda kullanılması kesinlikle tavsiye edilmez. (Örneğin 1100 derece gibi sıcaklıklarda kullanılması tavsiye edilmez) Ayrıca limit olan 800 derece gibi yüksek sıcaklıklarda sadece kısa süreler kullanılması uygundur, bu sıcaklıklarda uzun süre kullanmak malzemenin bozulmasına yol açacaktır.
Genel Özellikler | Puan |
Açıklama |
Korozyona Dayanımı: | 321 paslanmaz çelik yapısı bakımından 304 kalite paslanmaz malzemeye benzemektedir ancak içerisinde mevcut olan max %0.7 oranındaki titanyum sayesinde bu paslanmaz malzeme korozyona karşı iyi bir dayanıma sahiptir. Çok aşırı korozif ortamlar için tavsiye edilmeyen 321 yani 1.4541 paslanmaz çelik kalitesi günlük hayatta birçok ortam için uygundur. Daha sert ve sıcaklığın yüksek olduğu ortamlar için 310 veya 310s paslanmaz çelik kalitelerinin kullanılması önerilmektedir. Birçelikte mevcut olan 321 paslanmaz malzemelerin tamamı avrupa menşeli malzemelerdir ve benzerlerine oranla bu 321 paslanmaz çeliklerin daha verimli olduğu imalatçı dostlarımız tarafından da teyid edilmektedir. | |
Mekanik Özellikleri: | Mekanik özellikler bakımından ortalama düzeyde bir dayanıma sahip olan bu paslanmaz çelik kalitesi, çok yüksek mekanik değerlere sahip değildir. Mekanik özellikleri bakımındandünyada en yaygın kullanılan diğer öztenetik paslanmaz çelik kalitelerine benzeyen 321 kalite paslanmaz çelik, 304 ve 316L kalite ile neredeyse eş değerde mekanik bir dirence sahiptir. | |
Dövülebilmeye Yatkınlığı: |
321 paslanmaz malzeme dövülebilme için orta-düşük seviyede uygundur ancak 1.4541 kalite paslanmaz malzemeyi dövmek şart ise bunun 1075 ile 1125 derece arasında yapılması daha uygun olarak hesaplanmaktadır. Daha soğuk ve sıcak anlarda dövülme işlemi malzemenin bozulmasına neden olabilir. | |
Kaynak Yapılabilirliliği: |
Kaynak için uygun sayılabilecek bir kalite olan 321 yani 1.4541, özellikle kaynak bakımından 316Ti (1.4571) paslanmaz malzemeye benzemektedir. İthalatçısı olduğumuz Ugitech firması Birçelikte mevcut olan 321 paslanmaz malzemelerin kaynak yapılmak istenmesi halinde elektrod tercihi olarak şu kalite elektrodların kullanılmasını önermektedir. Elektrod kaliteleri: E 347, ER 347Si, ER 308L veya ER 308LSİ |
|
İşlenebilirliliği: | 1.4541 işlemenin aşırı yoğun olduğu ortamlar için 303 ve 430F gibi uygun değildir, ancak Birçelikte satılan 321 paslanmaz malzemeler üretim ardından birçok işlemden geçmektedir. Bu işlemlerin tamamı malzemenin işlenebilme seviyesini arttırmaktadır. Ayrıca diğer benzerlerine oranla Birçelik'teki 321 paslanmaz malzemelerin içeriğinde bulunan titanyum elementi malzemenin içerisinde çok daha homojen bir şekilde dağılmıştır ve titanyumun homojen dağılımı, işlenebilmenin daha kolay olmasını sağlayan önemli bir etkendir. | |
NOT: Puanlar 5 üzerinden belirtilmiş olup, malzemenin özelliğinin anlaşılabilmesini kolaylaştırmaya yöneliktir. Herhangi bir değere dayanmadan sadece kaliteler arasında kıyaslama yapmaya yöneliktir. |
321 paslanmaz malzeme mekanik parçaların olduğu, makina imalatının olduğu, aşınmaya karşı direnç istenen yerlerde, yaklaşık 800 veya altında sıcaklığın olduğu ortamlarda, maliyetin yüksek olmaması ama korozyon direncinin ve sıcaklığa dayanımının iyi olması istenen hemen hemen tüm ortamlarda kullanılabilmektedir. Kimyasal makina ve parça imalatlarında da sıklıkla kullanılan 1.4541 kalite malzeme gıda ve gıda proses hatlarında, civatalarda, vidalarda, ulaşım ve taşıma araçlarının parçalarında sıklıkla kullanılan ve fiyatı makul olan bir paslanmaz çelik kalitesidir.
321 Paslanmaz Malzeme Listesi (Stoktan Hemen Teslim) |
||
Malzeme Tipi | Min Çap (mm) |
Max Çap(mm) |
Paslanmaz Çelik Çubuk | 12 | 250 |
Temin Ettiğimiz Diğer Ölçü Aralıkları (2.5 - 3 Hafta İçinde) |
||
Paslanmaz Çelik Çubuk | 3 | 525 |
Paslanmaz Çelik Altıköşe | 10 | 65 |
Paslanmaz Çelik Lama | 20x5 | 150x30 |
Paslanmaz Çelik Kare | 25x25 | 150x150 |
Kimyasal Bileşimi |
||||||||||
Kalite | C | Mn | Si | P | S | Cr | Ni | N | Ti | Co |
321 (1.4541) | %0.08 max | %2.0 max | %1.0 max | %0.04 max | %~0.03 |
%17-19 |
%9-12 |
%0.10 max | %0.70 max | %~0.20 |
Oda Sıcaklığındaki Mekanik Özellikleri |
|
Kalite |
321 (1.4541) X6CrNiTi18-10 |
Kopma mukavemeti | 515 ile 700 MPA arası |
Akma mukavemeti, (%0.2) | Min 205 MPa |
Sertlik (HRC) | Max 22 HRC veya <22 HRC |
Oda Sıcaklığındaki Fiziksel Özellikleri |
|
Özellikler | Değerler |
Öz kütlesi (Özgül ağırlığı) | 8030 kg/m³ |
Erime Sıcaklığı | 1455°C |
Elastisite modülü (Modulus of Elasticity) | 193 GPa |
Elektriksel direnç miktarı | 0.072x10^-6 Ωm |
Isı geçirgenliği | 16.3 W/m.K |
Kalite Özelliklerinin Özeti |
|
321 paslanmaz EN standardına göre 1.4541 kalite paslanmaz olarak numaralandırılmaktadır. |
|
321 kalite paslanmaz aynı zamanda EN standartına göre X6CrNiTi18-10 olarakta adlandırılmaktadır. |
|
Bu paslanmaz kalitesi öztenitik paslanmazlar sınıfına girer. |
|
Bu kalitedeki paslanmazlar mıknatıs çekmez ve yüksek bir korozyon direncine sahiptir. |
|
321 kalite paslanmaz malzeme yaklaşık 800 derecelere kadar olan sıcaklıklarda çalışabilmektedir. |
|
İç yapısı 304 kaliteye benzeyen bu paslanmaz çelik kalitesinin 304'ten ayrıldığı en önemli nokta içeriğindeki mevcut olan titanyumdur. Titanyum malzemeye hem paslanmazlık açısından hemde sıcaklık açısından direnç katar |
|
321 paslanmaz çelik aşırı yüksek sıcaklıklara uygun değildir ve çok yüksek sıcaklıklarda 310 veya 310s gibi paslanmaz çelik kalitelerini kullanmak daha doğru olacaktır. Birçelikte 310 ve 310s paslanmaz çelik kaliteleri avrupa menşeli olarak mevcuttur ve benzerlerinden çok daha dirençli malzemelerdir. |
321 Kalite Paslanmaz Çelik Alternatifleri |
|
KALİTE | Bu kalite hangi durumlarda 321 kalite paslanmaz yerine tercih edilebilir? |
316Ti | 321 ve 316Ti paslanmaz çelik kaliteleri birbirine benzeyen paslanmaz çelik kaliteleridir. X6CrNiTi18-10 1.4541 kaliteye (yani 321) ve X6CrMoTi17-12-2 1.4571 (yani 316Ti) kimyasal açılımları bakımından da görülebileceği üzere benzerlikler göstermektedir. 316Ti malzeme paslanma direncinin daha yüksek olması istenilen yerler için daha uygundur. 316Ti ile 321 arasındaki en önemli içerik farkı, 316Ti (1.4571) kalite malzemenin içerdiği ~%2-2.5 oranındaki molibden elementidir. Mo ile gösterilen bu element malzemenin maliyetini artırmaktadır ancak paslanmazlık direncide aynı oranda artmaktadır. Daha maliyetli ama daha iyi paslanma direnci istenildiğpi zaman 316T kalite malzeme 321 kalite yerine tercih edilebilir ve Birçelikte her iki paslanmaz çelik kaliteside tamamı Avrupa menşeli olarak geniş bir çeşitte mevcuttur. |
310 / 310s | 1.4845 olarakta adlandırılan 310 paslanmaz malzeme yaklaşık 1100 derecelerde bile çalışabilşmektedir. 321 kalite malzemenin maksimum çalışabildiği sıcaklık 800 derece olarak bilinmektedir ve 800 derecenin üzerindeki sıcaklıklar için 321 kalite malzemenin kullanılması önerilmez. Eğer ki 321 800 derecenin üzerinde kullanılırsa çok hızlı bir şekilde eriyecek ve malzemenin yapısı bozulacaktır. Dolaysıyla maliyet bakımından daha pahalı olsa bile 310 kalite çok yüksek sıcaklıklar için 321 paslanmaza oranla çok daha uygundur. 310 kalite paslanmaz malzeme Birçelikte altı milim ile yüz milim çapları arasında mevcuttur ve dünya üzerinde en uzun süre ısıya dayanabilen 310 paslanmaz malzemelerden birisidir. |
Aşağıda bu kalitedeki paslanmaz çeliklerin kimyasal ve mekanik özelliklerine ilişkin çeşitli bağlantılar yer almaktadır.
UGIMA321 (1.4541) - UGITECH